Wyuczona bezradność czyli bycie leniem

Jest taki mechanizm nazywany wyuczoną bezradnością. Mechanizm powstawania bezradności i rezygnacji. Tworzenie tego mechanizmu wyjaśnili Seligman i Maier (eksperyment z psami) i jego kontynuatorzy, między innymi Hiroto czy Zimbardo (eksperymenty z udziałem ludzi).

Czyli zjawisko, gdy po pewnym czasie, po okresie wysiłków, starań i prób, działań zakończonych niepowodzeniami, stajemy się bierni i zrezygnowani. Bo nabieramy przekonania, że nie ważne jak mocno będziemy się starać i tak na pewno nam się nie uda, że wpływ na sytuację jest nieefektywny. Że nieważne jak bardzo się będziemy starać i tak pewnie dostaniemy ocenę niedostateczną, zostaniemy skrytykowany, nie pochwaleni, nie docenieni itd... W wyniku naszych niepowodzeń, w sytuacji poza naszą kontrolą (niekontrolowanych), uczymy się, że brak jest związku między zachowaniem (czy to dobrym czy negatywnym) a tym co nas spotyka. Poddajemy się, bo następstwem tego jest oczekiwanie w przyszłości braku kontroli - utrata poczucia sprawstwa.

To spotyka naszych kochanym mężów lub nasze dzieci - gdy się starają :) a my ciągle ich krytykujemy i poprawiamy. Dochodzą do wniosku - po co mam się starać, skoro i tak nigdy jej nie zadowalam. I pewnie znowu mnie skrytykuje, będzie niezadowolona.

Ja w tym poście, chciała bym zająć się subiektywnym odczuciem bezsilności. Wyuczoną bezsilnością ludzi, którzy okazują ją, bo uważają, iż nie poradzą sobie (nie chcą sobie poradzić) i/lub mają błędne przekonania. Gdzie z innych powodów uczymy się bezradności i tracimy zdolność do działania.

Spotykam takich ludzi - nic nie robią ze swoim życiem, z wygody lub lenistwa nie robią wielu rzeczy, jeszcze nie zdąży zastanowić się, a już jest na "nie". Szuka wymówek, ma wymówki, wytłumaczenia, szuka kogoś kto zrobi to za niego. Kogoś kto robi to "lepiej", "zrobi lepiej". Twierdzą, uważają, że nie mogą, nie potrafią, nie rozumieją, są tacy "biedni" itd.

Nie mam tu na myśli takiej sytuacji, w której rzeczywiście nie jesteśmy w stanie nic zrobić, czegoś zrobić lub nie znamy się na czymś i potrzebujemy czyjejś pomocy.

Mam na myśli wyuczony sposób usprawiedliwiania powodów niemożności zmiany położenia życiowego. Usilne utwierdzanie siebie i innych, że w wyniku nierównych szans, bądź innej "istotnej" przyczyny, nie może sobie samodzielnie radzić, a więc potrzebuje pomocy (a w niektórych przypadkach wręcz należy się pomoc). Potrzebują opieki.

Takie osoby nie zignorują sytuacji, gdzie jest okazja skorzystać z pomocy innych osób. Zwłaszcza z pomocy osób, które z natury są pomocne i łatwo się je wykorzystuje (co szczególnie mocno mnie irytuje) .

 

Wyuczona bezradność. Wyuczone nierobienie. Wyuczona niesamodzielność.

Ja w odniesieniu do takich osób używam sformułowań: pasożyt społeczny, wyuczony leń, wyuczony bezradny, inwalida życiowy, nieudacznik, społeczna kaleka itd.

Dzieli się ich jeszcze na grupy.

Ci, którym rodzice to zrobili np. wyręczając ich we wszystkim.

Ci sytuacyjni - takie jest życie np. niektórzy bezrobotni.

Biedni - biedni, ci z grupy "daj, daj bo jestem biedny i mi się należy; no może nie biedny ale skoro dają; nie biedny, ale jestem taki nieporadny".

Nie chce mi się, zrób to za mnie.

Przeważnie mają więcej niż 30 lat, ktoś ich wyręcza, robi coś za nich, nie do końca samodzielni, nie do końca przystosowani do samodzielnego życia.

Ucieleśnienie "dwóch lewych rąk", żyjących na kogoś koszt, na garnuszku u kogoś ( lub przyjeżdża do mamusi po obiadek lub na obiadek), noszący cechy pasożyta.

^*pasożyt - osoba prowadząca próżniaczy tryb życia, czerpiąca korzyści ze współżycia, żyjąca kosztem innych, żyjący z cudzej pracy.

 

Nie potrafiący o siebie zadbać i nawet nie próbujący, nawet się nie starają - bo, po co ??

 

Wygodni, cwani kombinatorzy.

 

A przecież człowiek - ma wrodzone nawyki, został wyposażony w zdolności. Istota myśląca, dysponująca wpływem, sprawstwem, kontrolą nad sobą i większości przypadków otaczającą go rzeczywistością.

 

Proszę nie dajcie im żyć, nie bądźcie ich żywicielami. Nie stwarzajcie im okazji i tym samym przyjaznego środowiska do życia. Bądźmy asertywnymi tępicielami wszelkich przejawów tego mechanizmu. I nie bądźmy obojętni na objawy rozprzestrzeniającej się zarazy.

Ostrzeżenie !!             Tekst proszę czytać pół serio, pół żartem.

z poważaniem autorka

Czekam na Wasze komentarze